برخی علائم شایع مانند خارش گلو، سرفه‌های شبانه، آبریزش بینی یا تب‌های خفیف در کودکان ممکن است بی‌خطر به‌نظر برسند. اما در شرایط خاص، این علائم می‌توانند نشانه‌ای از بیماری‌های جدی‌تری باشند که نیاز به پیگیری فوری پزشکی دارند. تشخیص تفاوت بین علائم گذرا و هشداردهنده، برای سلامت کودک حیاتی است. پیشنهاد می‌شود برای شناخت دقیق‌تر این نشانه‌ها، مقاله چه علائمی در کودکان نیاز به بررسی فوری دارد؟ را نیز مطالعه کنید.
مقدمه
کودکان به دلایل مختلفی ممکن است علائمی مثل خارش گلو یا سرفه داشته باشند. در بیشتر موارد، این علائم ناشی از سرماخوردگی ساده، آلرژی یا خشکی هوا هستند. اما گاهی پشت این نشانه‌های ساده، بیماری‌هایی پنهان شده‌اند که در صورت نادیده گرفتن، می‌توانند عوارض طولانی‌مدتی در پی داشته باشند. در این مطلب به بررسی برخی از مهم‌ترین علائمی می‌پردازیم که والدین باید با دقت بیشتری به آن‌ها توجه کنند.
۱. خارش گلو مداوم
خارش گلو یکی از شکایات رایج در کودکان است، اما اگر این حالت برای چندین روز ادامه داشته باشد یا با علائم دیگری همراه شود، باید جدی گرفته شود.
علل احتمالی:
آلرژی‌های محیطی (مانند گرده، موی حیوانات یا گردوغبار)
رفلاکس معده به حلق (LPR) که در کودکان شایع‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شود
عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی مانند گلودرد استرپتوکوکی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
- اگر خارش گلو با سرفه خشک، صدای گرفته، یا درد هنگام بلع همراه باشد
- ادامه‌دار شدن بیش از ۵ روز
- بروز تب هم‌زمان با آن
۲. سرفه‌های شبانه
سرفه شبانه یکی از نشانه‌هایی است که می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد. برخلاف سرفه‌های روزانه، این نوع سرفه می‌تواند نشان‌دهنده بیماری‌های خاصی باشد.
- مهم‌ترین علل:
آسم یا حساسیت تنفسی: شایع‌ترین علت سرفه شبانه در کودکان - رفلاکس معده: که باعث تحریک گلو در هنگام خواب می‌شود
- عفونت‌های ویروسی با باقی‌ماندن تحریک مجاری تنفسی
- آلرژی به بالش، پتو یا عوامل محیطی داخل اتاق خواب
چه زمانی نیاز به بررسی دارد؟
سرفه‌ای که بیش از ۲ هفته ادامه دارد یا سرفه همراه با خس‌خس سینه یا تنگی نفس، همچنین اختلال در خواب کودک یا کاهش وزن
۳. تب‌های متناوب و غیرقابل توضیح
تب در کودکان شایع است، اما تب‌های غیرقابل توضیح، بدون علائم مشخص دیگر یا همراه با ضعف شدید باید بررسی شوند.
علل احتمالی:
عفونت‌های پنهان مانند عفونت ادراری یا گوش
بیماری‌های خودایمنی یا التهابی
عفونت‌های مزمن تنفسی یا سینوسی
نکته مهم:
اگر تب بیش از ۳ روز ادامه پیدا کرد یا با تب بسیار بالا (بالای ۳۹.۵ درجه) همراه بود، نیاز به ارزیابی تخصصی دارد.
۴. تغییر در صدای کودک
بعضی والدین متوجه می‌شوند که صدای کودکشان خشن، گرفته یا غیرطبیعی شده است. اگر این تغییر بیش از یک هفته باقی بماند، باید جدی گرفته شود.
دلایل شایع:
استفاده بیش‌ازحد یا غلط از صدا (فریاد، جیغ)
وجود گره روی تارهای صوتی
التهاب مزمن گلو یا سینوزیت‌های پنهان
توصیه:
مراجعه به متخصص گوش و حلق و بینی یا گفتاردرمانگر برای ارزیابی تارهای صوتی و نحوه گفتار ضروری است.
۵. اختلال در بلع یا گلو درد مقاوم
در کودکانی که از درد مداوم هنگام بلع یا گیر کردن غذا در گلو شکایت دارند، احتمال وجود بیماری‌های التهابی یا ساختاری وجود دارد.
علل ممکن:
التهاب مزمن لوزه‌ها یا آدنوئید
رفلاکس معده
مشکلات مادرزادی حلق و مری
۶. ترشحات پشت حلق یا گرفتگی بینی مزمن
ترشحات غلیظ پشت حلق یا گرفتگی دائمی بینی می‌تواند نشانه‌ای از سینوزیت مزمن یا آلرژی فصلی باشد. در این حالت، کودک ممکن است حتی بدون آبریزش بینی، صدایی تو دماغی یا حالت بی‌حالی داشته باشد.
۷. تنفس دهانی طولانی‌مدت
اگر کودک دائماً از دهان نفس می‌کشد، باید به موارد زیر توجه شود:
بزرگی لوزه سوم (آدنوئید)
انسداد مزمن بینی
الگوهای تنفسی اشتباه
احتمال تأثیر بر رشد فک و دندان‌ها
۸. بوی بد دهان
در کودکی که بهداشت دهان خوبی دارد اما دهانش بوی بدی می‌دهد، احتمال وجود عفونت سینوسی، رفلاکس یا باقی‌ماندن غذا در دهان وجود دارد.
چه زمانی علائم نیاز به بررسی فوری دارند؟
همان‌طور که دیدیم، برخی از علائم ساده مثل سرفه یا خارش گلو، اگر شدید، مکرر یا طولانی‌مدت باشند، می‌توانند نشانه‌ای از مشکل جدی‌تر باشند.